6 tháng đầu năm 2021, toàn ngành Hải quan thực hiện soi chiếu hơn 64.000 container, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2020, phát hiện 279 vụ vi phạm,  trong đó nhiều vụ vi phạm lớn. Đây là một trong những kết quả nổi bật về công tác soi chiếu được PTCT Hoàng Việt Cường ghi nhận tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm của Cục Quản lý rủi ro.

Để có được thành tích trên phải kể đến của sự nỗ lực của toàn ngành Hải quan trong đó có vai trò của Cục Quản lý rủi ro (QLRR) trong việc chủ trì điều phối công tác lựa chọn kiểm tra hàng hóa qua máy soi.

Trong 6 tháng đầu năm 2021, thực hiện Quyết định 3272/QĐ-TCHQ ngày 24/11/2020, Tổng cục Hải quan đã quyết liệt triển khai nhiều giải pháp để đẩy mạnh công tác kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng máy soi container trên cả ba tuyến (đường biển, đường bộ, hàng không).

Theo đó, Cục Quản lý rủi ro đã quyết liệt triển khai hàng loạt giải pháp nâng cao hiệu quả công tác lựa chọn, kiểm tra hàng hóa bằng máy soi, như: thiết lập cơ chế cung cấp, trao đổi thông tin về soi chiếu để đảm bảo thống nhất, thông suốt trong toàn Ngành; theo dõi, giám sát chặt chẽ việc thực hiện soi chiếu và việc kiểm tra thực tế đối với các trường hợp qua soi chiếu phát hiện có dấu hiệu nghi vấn; tăng cường áp dụng biện pháp kiểm soát rủi ro (soi chiếu, thiết lập tiêu chí kiểm tra thực tế đối với hàng hóa nhập khẩu tồn tại cảng quá 30 ngày chưa đến làm thủ tục có dấu hiệu rủi ro tại 04 Cục Hải quan có cảng biển lớn: Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng và Bà Rịa Vũng Tàu) và yêu cầu thực hiện soi chiếu đối với hàng hóa quá hạn 60 ngày chưa đến làm thủ tục…; kịp thời xử lý các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện của các đơn vị hải quan các cấp.

Kết quả 6 tháng đầu năm 2021 cho thấy hiệu suất, hiệu quả soi chiếu có sự chuyển biến rõ rệt, cụ thể: So với cùng kỳ năm 2020, tổng lượng container soi chiếu của toàn Ngành cao hơn 2,01 lần; lượng cont nghi vấn tăng cao gấp 4,78 lần; số lượng cont vi phạm tăng gấp 1,75 lần.

Đồng thời qua phân tích, xác định trọng điểm, lựa chọn hàng hóa, doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro, dấu hiệu vi phạm để soi chiếu, lực lượng Hải quan đã phát hiện nhiều vụ vi phạm lớn. Các hành vi vi phạm chủ yếu là cất giấu hàng cấm, khai sai chủng loại, số lượng và nhập hàng không khai báo như: 04 container cập cảng Hải Phòng cất giấu hàng cấm nhập khẩu (máy móc cũ, phụ tùng ô tô đã tháo dỡ, cắt phá, đã qua sử dụng, bàn ghế đã qua sử dụng,..); 01 container cập cảng Cát Lái cất giấu 11 mặt hàng đã qua sử dụng (bộ loa, âm li, máy tính Apple, mixer âm thanh, nồi chiên, xe đạp, dập ghim ..), khai sai nhiều model máy photocopy đã qua sử dụng; hiện lô hàng đang được thẩm định trị giá để tiếp tục xử lý; 01 container từ Trung Quốc cập cảng Cát Lái nhập hàng không khai báo (nhôm hợp kim dạng dày, máy hàn LASAER; máy khắc inox bằng laser; máy cắt laser); trị giá tính thuế của hàng không khai báo hơn 1 tỷ đồng VNĐ, số tiền thuế tăng thêm là 112 triệu đồng…

Việc đẩy mạnh lựa chọn, kiểm tra hàng hóa qua soi chiếu trước đã giúp cơ quan Hải quan chủ động trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kiểm soát theo quy định của pháp luật.

Tại các cục Hải quan tỉnh, thành phố, Thực hiện các chỉ đạo của Tổng cục trong việc tăng cường công tác lựa chọn kiểm tra hàng hóa bằng máy soi, trong 06 tháng đầu năm hiệu suất, hiệu quả soi chiếu tại các Cục Hải quan tỉnh thành phố nơi có máy soi cũng được cải thiện rõ rệt.

Cục Hải quan Tp. Hồ Chí Minh là địa phương phát hiện nhiều vụ vi phạm nhất toàn ngành. Tổng lượng container qua máy soi tại địa bàn Tp. Hồ Chí Minh đạt gần 27.000 cont, tăng gấp 3,15 lần, phát hiện 665 cont nghi vấn, phát hiện 124 cont vi phạm, trong đó 80 cont vi phạm phát hiện từ thông tin chỉ định soi chiếu của Cục QLRR; 43 cont vi phạm do Cục HQ TP. HCM lựa chọn soi chiếu; 01 cont vi phạm do Cục GSQL về hải quan lựa chọn soi chiếu. Các vi phạm điển hình như: từ thông tin phân tích lựa chọn soi của Cục Quản lý rủi ro, phát hiện 02 container cập cảng Cát Lái quá cảnh sang Campuchia khai báo mặt hàng bánh quy, kết quả kiểm tra phát hiện DN đã có hành vi không khai, khai sai về lượng hàng hóa quá cảnh tại tờ khai nêu trên với tổng trị giá tang vật gần 2 tỷ đồng; lô hàng từ Trung Quốc cập cảng Cát Lái, không khai báo 9,2 tấn thép không gỉ, mới 100%; trị giá tính thuế của hàng không khai báo là 529 triệu đồng, số tiền thuế tăng thêm khoảng 350 triệu đồng.

Tại địa bàn Hải Phòng, lượng cont soi đạt 16.949 cont, phát hiện 1.826 cont nghi vấn, lượng cont vi phạm đạt 92 cont; trong đó, 66 cont vi phạm và 15 trường hợp doanh nghiệp có dấu hiệu sửa tờ khai nhiều lần, khai tăng số lượng dòng hàng, tăng thuế suất,… trong đó, vi phạm điển hình là ngày 25/2/2021, từ thông tin chỉ định soi chiếu của Cục QLRR, thực hiện soi chiếu 02 cont nhập khẩu khai báo phụ tùng ô tô từ Trung Quốc cập cảng Hải Phòng. Kết quả kiểm tra phát hiện doanh nghiệp nhập khẩu hàng cấm, khai sai về lượng, chủng loại, không có chứng từ; tịch thu toàn bộ tang vật vi phạm là hàng cấm, hàng không có chứng từ khai bổ sung, xử phạt gần 170 triệu đồng.

Trong thời gian tới, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác lựa chọn kiểm tra hàng hóa bằng máy soi container, ngành Hải quan tiến hành triển khai hàng loạt giải pháp như: tăng cường soi chiếu hàng hóa trong quá trình xếp dỡ; theo dõi, giám sát chặt chẽ việc thực hiện soi chiếu và việc kiểm tra thực tế đối với các trường hợp soi chiếu phát hiện có dấu hiệu nghi vấn; ban hành công văn hướng dẫn trong toàn ngành cách thức, trình tự lựa chọn soi chiếu.