Hải quan thông minh – Tăng cường phát triển khu vực thương mại tự do/ khu vực cảng biển tự do

Nhằm thúc đẩy công nghệ và đổi mới, Hải quan Trung Quốc chủ trì thực hiện và Hải quan Việt Nam đồng tài trợ tổ chức hội thảo APEC về “Hải quan thông minh – Tăng cường phát triển khu vực thương mại tự do/ khu vực cảng biển tự do” diễn ra trong 2 ngày từ ngày 19 – 20/12/2023 tại Trung Quốc theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Những đóng góp tích cực

Với tư cách là nước đồng chủ trì, Phó Tổng cục trường Hải quan Việt Nam Nguyễn Văn Thọ đánh giá cao tầm quan trọng của quan hệ hợp tác với các đối tác Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) và vai trò chủ động, tích cực của Hải quan Việt Nam trong việc đóng góp tích cực vào các mục tiêu hành động của Diễn đàn thông qua tiến trình cải cách, hiện đại hoá và tích cực ứng dụng công nghệ hỗ trợ tạo thuận lợi cho thương mại hợp pháp và kiểm soát chống buôn lậu. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cho biết, APEC hiện là khu vực đầu tư trực tiếp lớn nhất vào Việt Nam với 65,6% tổng số vốn đầu tư, 10/14 đối tác đầu tư lớn nhất (trên 1 tỷ USD) vào Việt Nam là từ các nước thuộc APEC với tổng vốn 39,5 tỷ USD, chiếm 95,6% tổng số vốn đầu tư trực tiếp của APEC.

Hội thảo cũng ghi nhận vai trò quan trọng của Văn phòng Xây dựng năng lực khu vực châu Á -Thái Bình Dương của Tổ chức Hải quan thế giới (ROCB A/P) là đơn vị chỉ đạo trong việc xây dựng năng lực, hỗ trợ, kết nối và hợp tác các nước thành viên trong khu vực nhằm tiếp tục đẩy mạnh an ninh và tạo thuận lợi thương mại. Chiến lược của ROCB A/P gồm 4 trụ cột chính: Hỗ trợ thực hiện cam kết, công cụ và hướng dẫn của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO); tăng cường hơn nữa sự hợp tác với các đối tác phát triển; cải thiện việc phân tích nhu cầu, lập kế hoạch, thực hiện và quản lý các hoạt động xây dựng năng lực của hải quan các nước trong khu vực; tăng cường trao đổi, chia sẻ thông tin giữa các nước thành viên trong khu vực. Nhiệm vụ trọng tâm của ROCB A/P theo kế hoạch thường niên (2023-2024) tập trung vào hải quan thông minh, hướng dẫn thực thi tại khu thương mại tự do (FZ) và khảo sát đối với các nước thành viên nhằm nắm bắt nhu cầu hỗ trợ kỹ năng cần thiết cho công cuộc cải cách, hiện đại hóa và đạt được mục tiêu chiến lược phát triển trong giai đoạn tới từ 2024-2025.

Trong các phiên thảo luận tiếp theo, hải quan các nước cũng chia sẻ về sự kết nối dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hải quan thông minh. Bên cạnh đó phát triển các FZ/ khu vực cảng biển tự do là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế giữa các nước thành viên trong khu vực. Đặc biệt trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ thì việc phát triển công nghệ trong các khu vực này sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nhấn mạnh tại hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cho biết, không nằm ngoài xu hướng phát triển chung của APEC, Việt Nam cũng đã nhận thức tầm quan trọng và tiềm năng phát triển nền kinh tế biển. Trong đó, Hải quan Việt Nam đã xác định mục tiêu: “Xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại, ngang tầm hải quan các nước phát triển trên thế giới, dẫn đầu trong thực hiện Chính Phủ số, với mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh” tại Chiến lược phát triển hải quan đến năm 2030.

Ngoài ra, việc tăng cường phát triển FZ/khu vực cảng biển tự do là xu thế tất yếu của hợp tác, hội nhập; là chiến lược nhằm hỗ trợ quá trình phát triển, phát huy lợi thế so sánh của các vùng kinh tế. Mục đích tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục hải quan cũng như công tác quản lý giám sát thông minh tại các cảng biển không chỉ đẩy mạnh hợp tác về kinh tế giữa các nước trong khu vực châu Á– Thái Bình Dương mà còn là cơ hội hợp tác, giao lưu nhiều nền kinh tế quốc tế. Đặc biệt, Hải quan Việt Nam cùng các DN và UBND một số tỉnh, thành phố đang tích cực nghiên cứu triển khai một số FZs các khu vực cảng biển quan trọng nhằm thúc đẩy tạo thuận lợi cho phát triển đầu tư, sản xuất và kinh doanh. Hoạt động này kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm sáng đầu tư toàn cầu trong những năm tới, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cho biết thêm.

Chia sẻ về kinh nghiệm tại các nước

Tại hội thảo đại diện lãnh đạo cơ quan Hải quan các nước như: Trung Quốc, Việt Nam, Úc, Nhật, Peru, bộ phận hỗ trợ chính sách APEC, Hồng Kông, Hàn Quốc, Singapore, Trung tâm vận hành hệ thống cảng điện tử khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Thái Lan, Indonesia và WCO và các công ty công nghệ đã chia sẻ kinh nghiệm về thúc đẩy hải quan thông minh thông qua công nghệ và đổi mới, phục vụ phát triển các FZ/cảng biển tự do.