10 sự kiện nổi bật của ngành Hải quan năm 2023

Năm 2023, phát triển kinh tế, xã hội diễn ra trong bối cảnh còn nhiều khó khăn cả trên phạm vi quốc tế và nội tại kinh tế đất nước. Việt Nam mới trải qua giai đoạn khủng hoảng nghiêm trọng bởi đại dịch Covid-19 với nhiều hậu quả tiếp tục tác động, làm ảnh hưởng chung đến nhiều hoạt động, bao gồm lưu thông hàng hóa, sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước nói chung và hoạt động của ngành Hải quan nói riêng.

Trước tình hình đó, Tổng cục Hải quan đã bám sát chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Bộ Tài chính cùng sự phối hợp của các Bộ, ngành trung ương và chính quyền địa phương với quyết tâm, nỗ lực của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn Ngành tổ chức, cụ thể hóa các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ thành các nhiệm vụ chuyên môn, trọng tâm để triển khai thực hiện trong năm 2023

Ngay từ đầu năm, Lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã ban hành nhiều văn bản, quyết liệt chỉ đạo toàn ngành như: Quyết định số 199/QĐ-TCHQ ngày 16/02/2023 về Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 06/01/2023 của Chính phủ và Quyết định số 33/QĐ-BTC ngày 12/01/2023 của Bộ Tài chính; Chỉ thị số 479/CT-TCHQ ngày 06/02/2023 về việc thực hiện đồng bộ quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu NSNN năm 2023; Quyết định số 123/QĐ-TCHQ ngày 31/01/2023 về việc giao chỉ tiêu cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hải quan, tạo thuận lợi thương mại năm 2023 với mục tiêu tạo thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, rút ngắn thời gian thông quan, giải phóng hàng…

Với việc bám sát các Kế hoạch đã đề ra, tuân thủ các tiêu chí và thời hạn hoàn thành của các đơn vị đã mang lại hiệu quả cao trong thực hiện các nhiệm vụ chính trị của toàn ngành, góp phần thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội chung của đất nước trong năm 2023.

Về cải cách hành chính, Tổng cục Hải quan được Bộ Tài chính xếp hạng là đơn vị đứng đầu trong số các đơn vị khối Tổng cục và tương đương thuộc Bộ về chỉ số cải cách hành chính, đây là năm thứ 7 liên tiếp Tổng cục Hải quan đạt được thành tích này.

Công tác quản lý, giám sát hải quan trong năm 2023 tiếp tục tăng cường trên tất cả các khâu, bảo đảm thực hiện công tác quản lý trong bối cảnh biên chế không tăng nhiều khi khối lượng công việc tăng cao. Đồng thời, hiện đại hóa, tự động hóa công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan bằng trang thiết bị đã giảm tỷ lệ kiểm tra trong quá trình làm thủ tục hải quan. Đồng thời, chủ động tham mưu Lãnh đạo Bộ Tài chính trao đổi các vướng mắc trong quá trình thực hiện quy định pháp luật thuộc trách nhiệm quản lý của các Bộ, Ngành quản lý.

Công tác quản lý rủi ro cũng đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận với việc triển khai kế hoạch Kiểm soát rủi ro trọng tâm năm 2023; thực hiện kiểm soát rủi ro theo chuyên đề; đẩy mạnh triển khai Chương trình hỗ trợ khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ pháp luật Hải quan; phát huy hiệu quả của công tác soi chiếu hàng hóa với  tổng lượng container soi chiếu tăng gần 13% so với năm 2022.

Các hoạt động hợp tác quốc tế năm 2023 cũng phát triển mạnh mẽ, trên cơ sở các đề xuất chủ động của Hải quan Việt Nam và từ phía các đối tác nước ngoài, mang lại hiệu quả rõ nét và mở ra những cơ hội hợp tác ở một tầm cao mới. Hoạt động hợp tác song phương cũng như đàm phán, ký kết các hiệp định, thỏa thuận hợp tác song phương được thực hiện đi vào chiều sâu, thực chất, có chọn lọc mang lại kết quả cụ thể, đóng góp cho hoạt động nghiệp vụ của ngành. Các hoạt động hợp tác đa phương đã tiếp tục góp phần khẳng định được vai trò, trách nhiệm và vị thế của Hải quan Việt Nam. Đặc biệt vào tháng 10/2023, theo đề nghị của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) và được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Hải quan đã phối hợp với WCO đăng cai tổ chức Hội nghị và Triển lãm Công nghệ năm 2023 của WCO với chủ đề “Đón đầu kỷ nguyên số: Ứng dụng công nghệ, thúc đẩy đổi mới và nuôi dưỡng thế hệ hải quan kế cận chuyên nghiệp”. Hội nghị có sự tham dự của khoảng 1.000 đại biểu hải quan và doanh nghiệp công nghệ đến từ 95 quốc gia và vùng lãnh thổ, với 93 diễn giả thực hiện trình bày.

Về đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại, trong năm 2023, tình hình buôn lậu và gian lận thương mại vẫn tiềm ẩn, diễn biến phức tạp, cơ quan hải quan đã phát hiện các vụ việc vi phạm. Tính đến 15/11/2023, toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 14.618 vụ việc vi phạm; trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 11.521,26 tỷ đồng, tăng 98,9% so với cùng kỳ năm 2022; khởi tố 35 vụ và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 166 vụ, tăng 48% so với cùng kỳ năm 2022; số tiền thu nộp 474,3 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2022.

Đặc biệt, công tác đấu tranh, phòng, chống ma túy của ngành Hải quan đã đạt kết quả ấn tượng. trong năm 2023 toàn ngành Hải quan (tính từ ngày 16/12/2022 đến 15/12/2023) đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ: 263 vụ/303 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 121 vụ. Tang vật thu được trên 2,8 tấn ma túy các loại gồm: 3,1 kg thuốc phiện, 108,7 kg cần sa, 112,8 kg heroin, 330,9 kg cocain, 1.547 kg ketamin và 14552 viên ketamin (dạng viên), 703 kg ma tuý tổng hợp, 4224 viên ma tuy tổng hợp (dạng viên), 10,1 kg ma tuý khác; 1155 viên ma tuý khác (dạng viên), 96,36 gram cỏ mỹ và 300 túi nước vui.

Số liệu thống kê cho thấy, tính đến hết ngày 15/12/2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa cả nước đạt 649,96 tỷ USD, giảm 7,5%, tương ứng tăng giảm 52,53 tỷ USD về số tuyệt đối so với cùng kỳ năm 2022.  Trong đó, trị giá xuất khẩu đạt 337,62 tỷ USD, giảm 5,2% tương ứng giảm 18,47 tỷ USD; nhập khẩu đạt 312,35 tỷ USD, giảm 9,8% (tương ứng giảm 34,06 tỷ USD); cán cân thương mại hàng hóa cả nước thặng dư 25,27 tỷ USD.

Năm 2023 đã khép lại, Tổng cục Hải quan đã có những tổng kết, đánh giá kết quả hoạt động của năm và xây dựng phương hướng, nhiệm vụ công tác của năm 2024. Theo đó, năm 2024 Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục đẩy mạnh tổ chức triển khai thực hiện Chiến lược phát triển Hải quan Việt Nam đến năm 2030, Kế hoạch chuyển đổi số của ngành, đồng thời triển khai thực hiện các Nghị quyết về điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ, hướng tới mục tiêu tổng quát xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại, ngang tầm Hải quan các nước phát triển trên thế giới, dẫn đầu trong thực hiện Chính phủ số, với mô hình hải quan thông minh.

Theo: Tổng cục Hải Quan